ZADANIA GMINNEGO OŚRODKA POMOCY SPOŁECZNEJ W WIELKICH OCZACH

CZYM JEST POMOC SPOŁECZNA

Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka.
Pomoc społeczna ma na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

POWODY UDZIELENIA POMOCY SPOŁECZNEJ

Pomocy społecznej udziela jest osobom i rodzinom w szczególności z powodu:

* ubóstwa,
* sieroctwa,
* bezdomności,
* bezrobocia,
* niepełnosprawności,
* długotrwałej lub ciężkiej choroby,
* przemocy w rodzinie,
* potrzeby ochrony macierzyństwa i wielodzietności,
* bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych oraz prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych i wielodzietnych,
* trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy,
* trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego,
* alkoholizmu lub narkomanii,
* zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej,
* klęski żywiołowej lub ekologicznej.

KOMU PRZYSŁUGUJĄ ŚWIADCZENIA Z POMOCY SPOŁECZNEJ

Prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje osobom i rodzinom, których dochód nie przekracza ustawowego kryterium dochodowego, przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednej z wyżej wymienionych okoliczności.
Kryterium dochodowe dla osoby samotnie gospodarującej wynosi – 776,00 zł, a dla osoby w rodzinie wynosi – 600,00 zł.
Powyższe kryteria wynikają z Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 lipca 2021 r.
w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz. U. z 2021 r., poz. 1296 ).

DOKUMENTY NIEZBĘDNE DO PRZEDŁOŻENIA, CELEM UBIEGANIA SIĘ O POMOC SPOŁECZNĄ

Sytuację osobistą, rodzinną, dochodową i majątkową osoby lub rodziny ustala się na podstawie następujących dokumentów:

* dowodu osobistego lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość;
* skróconego odpisu aktu urodzenia dziecka lub książeczki zdrowia dziecka (do wglądu);
* dokumentów określających status cudzoziemca w Rzeczypospolitej Polskiej;
* decyzji właściwego organu w sprawie renty, emerytury, świadczenia przedemerytalnego lub zasiłku przedemerytalnego, emerytury pomostowej, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, uposażenia w stanie spoczynku, renty strukturalnej oraz renty socjalnej;
* orzeczenia komisji do spraw inwalidztwa i zatrudnienia wydanego przed dniem 1 września 1997r., orzeczenia lekarza orzecznika o niezdolności do pracy, niezdolności do samodzielnej egzystencji, orzeczenia komisji lekarskiej;
* orzeczenia o niepełnosprawności albo orzeczenia o stopniu niepełnosprawności;
* zaświadczenia albo oświadczenia o wysokości wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia, zawierającego informacje o wysokości potrąconej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i koszty uzyskania przychodu, składki na ubezpieczenie zdrowotne, składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w części finansowanej przez ubezpieczonego oraz składki na ubezpieczenie chorobowe;
* zaświadczenia albo oświadczenia o wysokości wynagrodzenia uzyskiwanego na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o dzieło albo w okresie członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych (usług rolniczych), zawierającego informacje o potrąconej zaliczce na podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenie zdrowotne, składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w części finansowanej przez ubezpieczonego oraz składki na ubezpieczenie chorobowe;
* zaświadczenia albo oświadczenia o okresie zatrudnienia, w tym o okresach, za które były opłacane składki na ubezpieczenia społeczne, oraz o okresach nieskładkowych;
* dowodu otrzymania renty, emerytury, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, emerytury pomostowej, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, uposażenia w stanie spoczynku, renty strukturalnej oraz renty socjalnej;
* zaświadczenia urzędu gminy albo oświadczenia o powierzchni gospodarstwa rolnego w hektarach przeliczeniowych;
* zaświadczenia albo oświadczenia o kontynuowaniu nauki w gimnazjum, szkole ponadgimnazjalnej, szkole ponadpodstawowej lub szkole wyższej;
* decyzji starosty o uznaniu lub odmowie uznania za osobę bezrobotną, utracie statusu osoby bezrobotnej, o przyznaniu, odmowie przyznania, wstrzymaniu, wznowieniu wypłaty oraz utracie lub pozbawieniu prawa do zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia szkoleniowego, stypendium, dodatku aktywizacyjnego albo oświadczenia o pozostawaniu w ewidencji bezrobotnych lub poszukujących pracy;
* decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o ustaleniu kapitału początkowego;
* zaświadczenia albo oświadczenia o zobowiązaniu do opłacania składki na ubezpieczenie społeczne rolników;
* dowodu opłacenia składki na ubezpieczenie społeczne rolników;
* dowodu opłacenia składki na ubezpieczenie społeczne przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą;
* zaświadczenia albo oświadczenia o zadeklarowanej podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą;
* zaświadczenia albo oświadczenia, o których mowa w art. 8 ust. 7 i 8 ustawy o pomocy społecznej, wydanego przez naczelnika właściwego urzędu skarbowego;
* zaświadczenia albo oświadczenia o uzyskaniu dochodu, o którym mowa w art. 8 ust. 11 i 12 ustawy o pomocy społecznej;
* decyzji organów przyznających świadczenia pieniężne;
* oświadczenia o stanie majątkowym.

RODZAJE ŚWIADCZEŃ Z POMOCY SPOŁECZNEJ

a) świadczenia pieniężne,
b) świadczenia niepieniężne

Świadczeniami pieniężnymi z pomocy społecznej są:

a) zasiłek stały,
b) zasiłek okresowy,
c) zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy.

ZASIŁEK STAŁY - przysługuje:

1) pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej (kryterium dochodowe dla osoby samotnie gospodarującej wynosi 776 zł);
2) pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie (kryterium dochodowe na osobę w rodzinie w rodzinie wynosi 600 zł).

Kwota zasiłku stałego nie może być niższa 30zł miesięcznie.

W przypadku zbiegu uprawnień do zasiłku stałego i renty socjalnej, świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania, zasiłek stały nie przysługuje.

ZASIŁEK OKRESOWY - przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego:

1) osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej (kryterium dochodowe dla osoby samotnie gospodarującej wynosi 776 zł);
2) rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny (kryterium dochodowe na osobę w rodzinie wynosi 600 zł).

Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł miesięcznie.

Okres, na jaki jest przyznawany zasiłek okresowy, ustala ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy.

ZASIŁEK CELOWY - może być przyznany w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej.

Zasiłek celowy może być przyznany w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu.

Osobom bezdomnym i innym osobom niemającym dochodu oraz możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych może być przyznany zasiłek celowy na pokrycie części lub całości wydatków na świadczenia zdrowotne.

Zasiłek celowy może być przyznany również osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego, czy też klęski żywiołowej lub ekologicznej.

W szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe może być przyznany:

1) specjalny zasiłek celowy w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny, który nie podlega zwrotowi;
2) zasiłek okresowy, zasiłek celowy lub pomoc rzeczowa, pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku lub wydatków na pomoc rzeczową.
Powyższe kryteria wynikają z Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 lipca 2021 r.
w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych
z pomocy społecznej (Dz. U. z 2021r., poz. 1296).

Świadczeniami niepieniężnymi z pomocy społecznej są m.in.:

a) praca socjalna: świadczona jest na rzecz poprawy funkcjonowania osób i rodzin w ich środowisku społecznym.
Praca socjalna prowadzona jest:
1) z osobami i rodzinami w celu rozwijania lub wzmocniania ich aktywności i samodzielności życiowej;
2) ze społecznością lokalną w celu zapewnienia współpracy i koordynacji działań instytucji i organizacji istotnych dla zaspokojenia potrzeb członków społeczności.
Praca socjalna może być prowadzona w oparciu o kontrakt socjalny.
W pracy socjalnej wykorzystuje się właściwe z tej działalności metody i techniki, stosowane z poszanowaniem godności osoby i jej prawa do samostanowienia.
Praca socjalna świadczona jest osobom i rodzinom bez względu na posiadany dochód.

b) składki na ubezpieczenie zdrowotne:

Ośrodek pomocy społecznej opłaca składkę na ubezpieczenie zdrowotne za osobę:
- pobierającą zasiłek stały z pomocy społecznej i niepodlegającą obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu,
- bezdomną, objętą indywidualnym programem wychodzenia z bezdomności i niepodlegającą obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu, na zasadach określonych w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia.

c) składki na ubezpieczenie społeczne:

Za osobę, która zrezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem, ośrodek pomocy społecznej opłaca składkę na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, jeżeli dochód na osobę w rodzinie osoby opiekującej się nie przekracza 150% kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie i osoba opiekująca się nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów lub nie otrzymuje emerytury albo renty. dotyczy to również osób, które w związku z koniecznością sprawowania opieki pozostają na bezpłatnym urlopie.
Przez ojca i matkę, o której mowa powyżej, należy rozumieć również ojca i matkę współmałżonka.

Składka na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie przysługuje osobie, która w dniu złożenia wniosku o przyznanie świadczenia:

1) ukończyła 50 lat i nie posiada okresu ubezpieczenia (składkowego i nieskładkowego) wynoszącego co najmniej 10 lat.
2) posiada okres ubezpieczenia (składkowy i nieskładkowy) wynoszący 25 lat.

d) sprawienie pogrzebu (w tym osobom bezdomnym) należy do obowiązkowych zadań własnych gminy.
Gmina sprawia pogrzeb tylko wtedy, gdy rodzina we własnym zakresie nie może tego obowiązku wykonać. Pogrzeb powinien odbyć się zgodnie z wyznaniem zmarłego.

e) poradnictwo specjalistyczne: w szczególności prawne, psychologiczne i rodzinne, jest świadczone osobom i rodzinom, które mają trudności lub wykazują potrzebę wsparcia w rozwiązywaniu swoich problemów życiowych, bez względu na posiadany dochód.

f) interwencja kryzysowa: stanowi zespół interdyscyplinarnych działań podejmowanych na rzecz osób i rodzin będących w stanie kryzysu. Celem interwencji kryzysowej jest przywrócenie równowagi psychicznej i umiejętności samodzielnego radzenia sobie, a dzięki temu zapobieganie przejściu reakcji kryzysowej w stan chronicznej niewydolności psychospołecznej (dotyczy pomocy psychologicznej, a w zależności od potrzeb - poradnictwa socjalnego lub prawnego, a w sytuacjach uzasadnionych - schronienia do 3 m-cy).
Interwencją kryzysową obejmuje się osoby i rodziny bez względu na posiadany dochód.

Matki (lub ojcowie albo inne inne osoby sprawujące opiekę prawną nad dziećmi) z małoletnimi dziećmi oraz kobiety w ciąży dotknięte przemocą lub znajdujące się w innej sytuacji kryzysowej mogą w ramach interwencji kryzysowej znaleźć schronienie i wsparcie w domach dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży.

g) prawo do schronienia i posiłku: osoba lub rodzina ma prawo do schronienia, posiłku jeżeli jest tego pozbawiona.
Udzielenie schronienia następuje przez przyznanie tymczasowego miejsca noclegowego w noclegowniach, schroniskach, domach dla bezdomnych i innych miejscach do tego przeznaczonych.
Pomoc doraźna albo okresowa w postaci jednego gorącego posiłku dziennie przysługuje osobie, która własnym staraniem nie może go sobie zapewnić.

h) usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze: osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona (albo rodzina nie może takiej pomocy zapewnić), przysługuje pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych.
Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnacją oraz w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem.
Specjalistyczne usługi opiekuńcze to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym.
Ośrodek pomocy społecznej, przyznając usługi opiekuńcze, ustala ich zakres, okres i miejsce świadczenia.

i) ośrodek wsparcia: osobom, które ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność wymagają częściowej opieki i pomocy w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych, mogą być przyznane usługi opiekuńcze, specjalistyczne usługi opiekuńcze lub posiłek, świadczone w ośrodkach wsparcia dziennego, do których zaliczmy m.in.: środowiskowe domy samopomocy (dla osób z zaburzeniami psychicznymi) oraz dzienne domy pomocy (dla osób starszych).

j) domy pomocy społecznej: osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej.
Osobę, o której mowa powyżej kieruje się do domu pomocy społecznej odpowiedniego typu, zlokalizowanego jak najbliżej miejsca zamieszkania osoby kierowanej. W przypadku, gdy przewidziany termin oczekiwania na umieszczenie w domu pomocy społecznej danego typu zlokalizowanym najbliżej miejsca zamieszkania osoby kierowanej wynosi ponad 3 miesiące, osobę wymagającą całodobowej opieki, kieruje się na jej wniosek do domu pomocy społecznej tego samego typu zlokalizowanego jak najbliżej miejsca zamieszkania osoby kierowanej, w którym przewidywany termin oczekiwania na umieszczenie jest krótszy niż 3 miesiące.

PRZYZNAWANIE ŚWIADCZEŃ Z POMOCY SPOŁECZNEJ

Świadczenia z pomocy społecznej są udzielane na wniosek osoby zainteresowanej, jej przedstawiciela ustawowego albo innej osoby, za zgodą osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego.

Wniosek należy złożyć w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Wielkich Oczach
ul. Leśna 2, 37-627 Wielkie Oczy.
Przyznanie świadczeń z pomocy społecznej następuje w formie decyzji administracyjnej
(w terminie 30 dni od daty złożenia kompletu dokumentów).

Od każdej decyzji przysługuje prawo do odwołania w trybie wskazanym w pouczeniu decyzji.

Decyzję administracyjną o przyznaniu lub odmowie przyznania świadczenia, wydaje się po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego.
Wywiad środowiskowy przeprowadza się w celu ustalenia sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej osób i rodzin ubiegających się o świadczenia z pomocy społecznej.

Niewyrażenie zgody na przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego przez osoby lub rodziny ubiegające się o świadczenia z pomocy społecznej lub na jego aktualizację przez osoby lub rodziny korzystające ze świadczeń z pomocy społecznej stanowi podstawę do odmowy przyznania świadczenia, uchylenia decyzji o przyznaniu świadczenia lub wstrzymania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej.

Pracownik socjalny przeprowadzający rodzinny wywiad środowiskowy może domagać się od osoby lub rodziny ubiegającej się o pomoc złożenia oświadczenia o dochodach i stanie majątkowym. Odmowa złożenia oświadczenia jest podstawą wydania decyzji o odmowie przyznania świadczenia.
Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej może w drodze umowy , ustalić z małżonkiem, zstępnymi lub wstępnymi wysokość świadczonej przez nich pomocy na rzecz osoby ubiegającej się o przyznanie świadczenia.

PODSTAWA PRAWNA

* Ustawa o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. (tekst jednolity Dz. U. z 2021 r., poz. 2268 ze zm.);
* Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 lipca 2021 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej
(Dz. U. z 2021 r., poz. 1296).
* Kodeks Postepowania Administracyjnego (tekst jednolity Dz. U. z 2021 r. poz. 735 ze zm.)